Παθησεις Γονατος και Μηρου Φυσιοθεραπεία και Αποκατάσταση

Contact Us!

( γνωστή και σαν οστεοαρθρίτιδα γόνατος ή εκφυλιστική αρθρίτιδα γόνατος)

Τι είναι η αρθρίτιδα γόνατος ;

Η αρθρίτιδα γόνατος είναι μια κατάσταση την οποία την χαρακτηρίζουν οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις στις αρθρικές επιφάνειες του γόνατος καθώς και η φλεγμονή της περιοχής ( εικόνα 1 ). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε συγκεκριμένο τραυματισμό ή σε δραστηριότητες οι οποίες ασκούσαν συμπιεστικά φορτία για μεγάλα χρονικά διαστήματα στην άρθρωση του γόνατος ( βλέπε ανατομία γόνατος ).

Σε ένα φυσιολογικό γόνατο οι αρθρικές επιφάνειες είναι λείες και υπάρχει αρκετός χόνδρος ανάμεσα στα οστά ο οποίος επιτρέπει την ομαλή απόσβεση των κραδασμών.
Όταν το γόνατο τραυματιστεί ή υπερφορτιστεί εμφανίζονται εκφυλιστικές αλλαγές στους αρθρικούς χόνδρους έτσι μειώνεται η ικανότητα του γόνατος να απορροφά τους κραδασμούς.
Όσο αυτή η κατάσταση προοδεύει ο αρθρικός χόνδρος παύει να είναι ομαλός και λείος και έχουμε επαφή των οστών και δημιουργία οστεοφύτων. Αυτή η κατάσταση ονομάζεται αρθρίτιδα γόνατος. Συνήθως κάνει την εμφάνιση της μετά τα πενήντα και πιο συχνά σε ασθενείς με ιστορικό τραυματισμού του γόνατος ή υπέρβαρους
                                         
Συμπτώματα της αρθρίτιδας του γόνατος

Οι ασθενείς με αρθρίτιδα γόνατος βιώνουν συμπτώματα τα οποία αναπτύσσονται σταδιακά με τον καιρό. Σε ήπιες περιπτώσεις αρθρίτιδας γόνατος υπάρχουν λίγα η καθόλου συμπτώματα.

Όσο εξελίσσεται η πάθηση εμφανίζεται πόνος σε δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν την άρθρωση και δυσκαμψία. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται στην ξεκούραση ή νωρίς το πρωί. Επίσης υπάρχει οίδημα το οποίο αυξάνει την δυσκαμψία του γόνατος ( δυσκολία στο λύγισμα ή τέντωμα του γόνατος), σοβαροί  πόνοι στην άρθρωση,  πόνος την νύχτα καθώς και αίσθηση « τριγμού » του γόνατος.  Τα συμπτώματα επηρεάζονται από τον καιρό γι’ αυτό συχνά οι ασθενείς παραπονιούνται για αύξηση των συμπτωμάτων όταν ο καιρός γίνεται κρύος. Τέλος σε αρκετές περιπτώσεις υπάρχει μυϊκή ατροφία ( κυρίως του τετρακέφαλου ) και εμφανής δυσκαμψία της άρθρωσης του γόνατος.

Διάγνωση της αρθρίτιδας του γόνατος

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της αρθρίτιδας του γόνατος. Επιπλέον εξετάσεις όπως  ακτινογραφίες επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης.

Θεραπεία της αρθρίτιδας του γόνατος

Αν και λίγα μπορούν να γίνουν για να αντιστραφούν οι εκφυλιστικές αλλαγές σε ένα οστεοαρθριτικό γόνατο , οι ασθενείς μπορούν να παραμείνουν δραστήριοι με το να διαμορφώσουν αναλόγως  της δραστηριότητες τους. Ο στόχος της θεραπείας είναι ο ασθενείς να παραμείνει δραστήριος χωρίς να αυξάνονται τα συμπτώματα ή να εξελίσσεται η πάθηση του.

Οι περισσότεροι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος ελέγχουν ικανοποιητικά την πάθηση με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Ο βαθμός επιτυχίας της θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή.  Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς. Έτσι αποφεύγεται η πολύωρη ορθοστασία , το πολύωρο περπάτημα και οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα η οποία φορτίζει το γόνατο. Καλό είναι να υπάρχουν και διαλείμματα ξεκούρασης σε τακτά χρονικά διαστήματα όταν γίνονται τέτοιες δραστηριότητες για να ελέγχονται όσο το δυνατόν καλύτερα τα συμπτώματα. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα οδηγούμαστε σε φτωχά αποτελέσματα.
Ταυτόχρονα με τις παραπάνω οδηγίες πρέπει να κρατάμε το σώμα μας όσο το πιο δυνατόν πιο ενεργό με δραστηριότητες οι οποίες δεν αυξάνουν τα συμπτώματα.  Γι’ αυτό λόγω προτείνονται το κολύμπι , υδροθεραπεία και το ποδήλατο.
Τέλος πολύ βασικό είναι οι ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα γόνατος να ακολουθούν ένα πρόγραμμα βελτίωσης της ελαστικότητας και της δύναμης των μυών του γονάτου για να διατηρείται η σωστή λειτουργία της άρθρωσης.

Φυσικοθεραπεία αρθρίτιδας γόνατος

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασία στην αρθρίτιδα του γόνατος όχι μόνο για την μείωση των συμπτωμάτων  αλλά και για την βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενή. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :   

( Γνωστή και σαν θλάση ισχιοκνημιαίων μυών ή  θλάση δικέφαλων )

Τι είναι η θλάση των οπίσθιων μηριαίων ;

Η μυϊκή ομάδα η οποία βρίσκεται στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού ( οπίσθιοι μηριαία μύες ) αποτελείται από τρεις μύες ( εικόνα 1 ) :

  • Δικέφαλο μηριαίο
  • Ημιημενώδη
  • Ημιτενοντώδη                                

Οι οπίσθιοι μηριαίοι μύες λυγίζουν ( κάμπτουν ) το γόνατο και τεντώνουν ( εκτίνουν ) το ισχίο. Δραστηριοποιούνται στο τρέξιμο , στα άλματα , σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο και πολεμικές τέχνες κατά την διάρκεια λακτισμάτων . Όταν οι μύες αυτοί συσπούνται πολύ δυνατά ή απότομα τότε ασκούνται δυνάμεις κατά μήκος τους.
Σε περίπτωση όπου οι δυνάμεις αυτές ξεπερνούν την αντοχή τους τραυματίζονται. Αυτοί η κατάσταση είναι γνωστή σαν θλάση των οπισθίων μηριαίων μυών. Η Θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών μπορεί να διαχωριστεί σύμφωνα με την σοβαρότητα της σε τρεις βαθμούς: 

  • 1ος βαθμός :  υπάρχει ρήξη σε ένα μικρό αριθμό ινών των οπίσθιων μηριαίων όπου υπάρχει ελαφρύς πόνος  και πλήρη λειτουργικότητα του ατόμου.
  • 2ος βαθμός :  σημαντικός αριθμός ινών των οπίσθιων μηριαίων μυών έχει υποστεί ρήξη και έχουμε μερική απώλεια της λειτουργικότητας.  
  • 3ος βαθμός : όλες οι μυϊκές ίνες των οπίσθιων μυών έχουν υποστεί ρήξη και έχουμε μεγάλη απώλεια της λειτουργικότητας του ατόμου.

Η πλειοψηφία των θλάσεων είναι  δευτέρου βαθμού.

Αίτια της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Η θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών συνήθως  συμβαίνει σε ξαφνική και απότομη συστολή τους όταν βρίσκονται σε θέση διάτασης. Αυτό συμβαίνει κατά την διάρκεια τρεξίματος ή όταν για παράδειγμα ένας ποδοσφαιριστής επιχειρήσει μια πολύ ψηλή κλωτσιά. Συνήθως την παρατηρούμε σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο , τον στίβο ( ταχύτητες , άλμα εις μήκος ) και το χόκεϊ. Θλάση στους οπίσθιους μηριαίους συμβαίνει σε μεγαλύτερους σε ηλικία αθλητές και όταν δεν έχει προηγηθεί σωστή προθέρμανση (άρθρο : προθέρμανση και αποθεραπεία).

Συμπτώματα της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Οι ασθενείς με θλάση σας οπίσθιους μηριαίους αισθάνονται  έναν ξαφνικό « κοφτερό» πόνο  ή μια αίσθηση τραβήγματος στην οπίσθια επιφάνεια του μηρού κατά την δραστηριότητα η οποία προκάλεσε τον τραυματισμό. Σε  μικρού βαθμού θλάσης ( πρώτου βαθμού) υπάρχει δυνατότητα της συνέχισης της δραστηριότητας χωρίς ιδιαίτερες ενοχλήσεις. Στο τέλος όμως  της δραστηριότητας τα συμπτώματα θα αυξηθούν. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις ( δευτέρου και τρίτου βαθμού ) ο ασθενής αδυνατεί να συνεχίσει την δραστηριότητα και  χρειάζεται βοήθεια για να αποσυρθεί από τον αγωνιστικό χώρο.

Οι ασθενείς μα θλάση στους οπίσθιους μηριαίους βιώνουν πόνο κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων  οι οποίες φορτίζουν τους μυς αυτούς.  Οι δραστηριότητες αυτές περιλαμβάνουν το περπάτημα ( ιδιαίτερα σε ανηφορικό έδαφος ) κατεβαίνοντας ή ανεβαίνοντας σκάλες , το τρέξιμο , τα άλματα και το κλώτσιμα της μπάλας. Επίσης συνηθισμένο είναι να υπάρχει πόνος και δυσκαμψία μετά από τις παραπάνω δραστηριότητες ή την επόμενη το πρωί. Τέλος στην περιοχή της θλάσης υπάρχει πρήξιμο , μυικός σπασμός αδυναμία , ευαισθησία και μώλωπες.

Διάγνωση της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση ) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών και στο ποιος από τους τρεις έχει υποστεί μεγαλύτερο τραυματισμό. Επιπλέον εξετάσεις ( μαγνητική τοπογραφία, διαγνώστικος υπέρηχος ) επιδεινώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της θλάσης.

Θεραπεία της θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη πρώτου ή δευτέρου βαθμού αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία.

Ο βαθμός επιτυχίας της θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθάει τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς.
Αποφεύγοντας δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το κλώτσιμα της μπάλας και τα άλματα. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας  την πλήρη δραστηριότητα η κατάσταση περνάει στο χρόνιο στάδιο. Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι βασική για  την γρήγορη αποκατάσταση και επούλωση του τραυματισμού.
Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνο και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής ξεκουράζει το σκέλος και εφαρμόζει συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα) παγοθεραπεία.
Πρόγραμμα ενδυνάμωσης και βελτίωσης της ελαστικότητας των μυών εφαρμόζει το ταχύτερο δυνατό , έτσι ώστε να μειωθούν οι πιθανότητες επαναπατρισμού.
Προσεκτική αξιολόγηση των παραγόντων που συντέλεσαν στον τραυματισμό απαιτείται από των φυσικοθεραπευτή  έτσι  ώστε να προληφθεί ο επανατραυματισμός.

Πρόγνωση της θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών.

Με κατάλληλη θεραπεία οι ασθενείς με θλάση στους οπισθίους μηριαίους  αναρρώνουν σε διάστημα μιας με τρεις βδομάδες ( πρώτου η δευτέρου βαθμού ). Σε περίπτωση σοβαρότερων θλάσεων ( τρίτου βαθμού ) η  πλήρης αποκατάσταση διαρκεί 6 μήνες ή  περισσότερο.

Παράγοντες πρόκλησης θλάσης των οπίσθιων μηριαίων μυών

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες οι οποίοι ευθύνονται για την θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών. Απαραίτητο είναι να αξιολογηθούν και να διορθωθούν από τον φυσικοθεραπευτή. Μερικοί από αυτούς είναι :

Φυσικοθεραπεία  για την θλάση των οπίσθιων μηριαίων μυών

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας στην θλάση των οπισθίων μηριαίων μυών όχι μόνο για την ταχύτερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επανατραυματισμού. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :

Τι είναι η ρήξη του έξω μηνίσκου ;

Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την ένωση δύο οστών , της κνήμης και μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος). Μεταξύ των δύο οστών υπάρχουν δύο στρογγυλοί δίσκοι οι οποίοι είναι φτιαγμένοι από χόνδρο. Οι οποίοι ονομάζονται έξω μηνίσκος και έσω μηνίσκος (εικόνα 1). Κάθε μηνίσκος ενεργεί σαν αποσβεστήρας των φορτίσεων που δέχεται το γόνατο. Φυσιολογικά η επιφάνεια των μηνίσκων είναι λεία και διευκολύνει την κίνηση της άρθρωσης. Υπάρχει η περίπτωση η επιφάνεια των μηνίσκων να μην είναι λεία. Όταν αυτό συμβεί στον έξω μηνίσκων τότε έχουμε ρήξη του έξω μηνίσκου. Οι τραυματισμοί του έξω μηνίσκου είναι λιγότερο συνηθισμένοι από ότι του έσω. Ρήξη του έξω μηνίσκου μπορεί να συμβεί ξαφνικά λόγω άσκησης μεγάλης στροφικής δύναμης στο γόνατο ή σταδιακά από δραστηριότητες οι οποίες ασκούν υπέρμετρα επαναλαμβανόμενα φορτία στην άρθρωση. Ο τραυματισμός συνήθως συμβαίνει σε συνδυασμό με τραυματισμό και άλλων δομών του γόνατος όπως οι πλάγιοι σύνδεσμοι , οι χιαστοί σύνδεσμοι ή ο έσω μηνίσκος.
                                        
Αίτια ρήξης του έξω μηνίσκου

Η ρήξη του έξω μηνίσκου συμβαίνει συνήθως τραυματικά σε αθλήματα τα οποία απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείες ή στροφικές κινήσεις του γόνατος ( σε συνδυασμό με την υπερβολική έκταση ή κάμψη του γόνατος). Τα αθλήματα αυτά είναι το ποδόσφαιρο , το μπάσκετ , το σκι κ.α. συνήθως ο τραυματισμός συμβαίνει όταν το πόδι ακινητοποιηθεί στο έδαφος ( π.χ λάσπη) και μια στροφική δύναμη ασκηθεί στο γόνατο ( π.χ. ο ποδοσφαιριστής πάνω στην προσπάθεια να κλωτσήσει την μπάλα με το άλλο πόδι ή αν άλλος αθλητής πέσει πάνω στο γόνατο)( εικόνα 2). Ένας άλλος μηχανισμός κάκωσης είναι η προσγείωση μετά από άλμα. Ο έξω μηνίσκος επίσης τραυματίζεται σταδιακά. Αυτό σχετίζεται με εκφυλιστικές αλλαγές που υπάρχουν στην άρθρωση του γόνατος. Σε ηλικιωμένους ασθενείς όπου υπάρχουν εκφυλιστικές αλλαγές στο γόνατο ο τραυματισμός μπορεί να σημειωθεί αν ασκηθεί ελάχιστο φορτίο.                         

Συμπτώματα ρήξης έξω μηνίσκου

Ασθενείς με ρήξη του έξω μηνίσκου αναφέρουν ότι άκουσαν έναν  χαρακτηριστικό ήχο ή είχαν μια αίσθηση « σκισίματος » τη στιγμή του τραυματισμού.  Υπάρχει πόνος στην φόρτιση της άρθρωσης ( πχ στην ορθοστασία ) και στις κινήσεις που προκαλούν στροφή στο γόνατο. Επίσης πόνος υπάρχει στο βαθύ κάθισμα και κατά την διάρκεια όπου ο ασθενείς ανεβαίνει ή κατεβαίνει σκάλες. Οίδημα υπάρχει στην άρθρωση του γόνατος μερικές ώρες μετά τον τραυματισμό ή συχνά τις επόμενες μέρες. Τέλος υπάρχει ευαισθησία στην ψηλάφηση της εξωτερικής επιφάνειας του γόνατος και ο ασθενείς μπορεί να νιώθεί το γόνατο του « ασταθές». Σε ήπιες ρήξης υπάρχουν λίγα ή καθόλου συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί τα συμπτώματα να αυξηθούν σταδιακά τις επόμενες ημέρες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει έντονος πόνος , δυσκαμψία στο γόνατο, ακόμα και αδυναμία να φορτίσει ο ασθενείς το σκέλος του.

Διάγνωση της ρήξης του έξω μηνίσκου

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της ρήξης του έξω μηνίσκου. Μερικές φορές λόγω της σοβαρότητας του  τραυματισμού και των έντονων συμπτωμάτων η κλινική εξέταση είναι ελλιπής μιας και δεν μπορούν να εφαρμοστούν όλα τα κλινικά τεστ. Επιπλέον εξετάσεις όπως μαγνητική τοπογραφία επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης καθώς και τον τραυματισμό άλλων δομών του γόνατος ( χιαστοί σύνδεσμοι , πλάγιοι σύνδεσμοι).

Θεραπεία της ρήξης του έξω μηνίσκου

Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη του έξω μηνίσκου αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Ο βαθμός της επιτυχίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό στοιχείο της θεραπείας είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται είναι εκείνες όπου το γόνατο φορτίζεται με μεγάλο βάρος ή κινήσεις που στρέφουν το γόνατο ( ορθοστασία , περπάτημα, άρση βαριών  αντικειμένων , βαθύ κάθισμα και τρέξιμο). Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής ξεκουράζει το σκέλος σε ανάροπη θέση , εφαρμόζει συχνά παγοθεραπεία ( 3 με 4 φορές την ημέρα) και χρησιμοποιεί μια ελαστική επίδεση. Πολύ βασικό κομμάτι τις αποκατάστασης της ρήξης του έξω μηνίσκου αποτελεί η ενδυνάμωση σε ανώδυνο εύρος κίνησης των τετρακέφαλων μυών, των οπίσθιων μηριαίων μυών και των  γλουτιαίων μυών , έτσι ώστε να βελτιωθεί ο μυϊκός έλεγχος  του γόνατος.

Χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του έξω μηνίσκου

Ένα μικρό ποσοστό ασθενών  ( για τους οποίους δεν θα αποδώσει η συντηρητική Θεραπεία) αποκαθίσταται με χειρουργική επέμβαση. Επίσης σε περιπτώσεις σοβαρής ρήξης απαιτεί η χειρουργική αποκατάσταση. Η επέμβαση είναι ελάχιστα επεμβατική. Η διαδικασία ονομάζεται αρθροσκόπηση και επιτρέπει στον γιατρό να αφαιρέσει τα κομμάτια του μηνίσκου τα οποία εμποδίζουν την κίνηση μέσα από δύο μικρές τομές έτσι ώστε ο μηνίσκος να είναι πάλι λείος. Μετά την επέμβαση απαιτείται πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για να επιτευχθεί το καλύτερο και ταχύτερο αποτέλεσμα έτσι ώστε ο ασθενείς να επιστρέφει με ασφάλεια στις αγωνιστικές του υποχρεώσεις.

Πρόγνωση της ρήξης έξω μηνίσκου

Με την κατάλληλη θεραπεία μικρού βαθμού ρήξης του έξω μηνίσκου αναρρώνουν και επιστρέφουν στην δραστηριότητα σε διάστημα 2 με 4 εβδομάδων . Για πιο σοβαρές ρήξεις ο χρόνος αποκατάστασης είναι μεγαλύτερος , περίπου 4 με 6 εβδομάδες. Σε περίπτωση όπου η θεραπεία είναι χειρουργική η επιστροφή στην δραστηριότητα γίνεται σε 4 με 6 εβδομάδες αν σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται αποκατάσταση η οποία διαρκεί 6 με 8 εβδομάδες ή περισσότερο ( σε περιπτώσεις όπου υπάρχει τραυματισμός και άλλων δομών του γόνατος , χιαστοί σύνδεσμοι ή πλάγιοι σύνδεσμοι ).

Φυσικοθεραπεία της ρήξης του έξω μηνίσκου

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επαναπατραυτισμού. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :

Τι είναι η ρήξη του έσω μηνίσκου ; Η άρθρωση του γόνατος σχηματίζεται από την ένωση δύο οστών , της κνήμης και μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος). Μεταξύ των δύο οστών υπάρχουν δύο στρογγυλοί δίσκοι οι οποίοι είναι φτιαγμένοι από χόνδρο. Οι οποίοι ονομάζονται έξω μηνίσκος και έσω μηνίσκος (εικόνα 1). Κάθε μηνίσκος ενεργεί σαν αποσβεστήρας των φορτίσεων που δέχεται το γόνατο. Φυσιολογικά η επιφάνεια των μηνίσκων είναι λεία και διευκολύνει την κίνηση της άρθρωσης. Υπάρχει η περίπτωση η επιφάνεια των μηνίσκων να μην είναι λεία. Όταν αυτό συμβεί στον έσω μηνίσκο τότε έχουμε ρήξη του έσω μηνίσκου. Οι τραυματισμοί του έξω μηνίσκου είναι λιγότερο συνηθισμένοι από ότι του έσω. Ρήξη του έσω μηνίσκου μπορεί να συμβεί ξαφνικά λόγω άσκησης μεγάλης στροφικής δύναμης στο γόνατο ή σταδιακά από δραστηριότητες οι οποίες ασκούν υπέρμετρα επαναλαμβανόμενα φορτία στην άρθρωση. Ο τραυματισμός συνήθως συμβαίνει σε συνδυασμό με τραυματισμό και άλλων δομών του γόνατος όπως οι πλάγιοι σύνδεσμοι , οι χιαστοί σύνδεσμοι ή ο έξω μηνίσκος.

Αίτια ρήξης του έσω μηνίσκου Η ρήξη του έσω μηνίσκου συμβαίνει συνήθως τραυματικά σε αθλήματα τα οποία απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείες ή στροφικές κινήσεις του γόνατος ( σε συνδυασμό με την υπερβολική έκταση ή κάμψη του γόνατος). Τα αθλήματα αυτά είναι το ποδόσφαιρο , το μπάσκετ , το σκι κ.α. συνήθως ο τραυματισμός συμβαίνει όταν το πόδι ακινητοποιηθεί στο έδαφος ( π.χ λάσπη) και μια στροφική δύναμη ασκηθεί στο γόνατο ( π.χ. ο ποδοσφαιριστής πάνω στην προσπάθεια να κλωτσήσει την μπάλα με το άλλο πόδι ή αν άλλος αθλητής πέσει πάνω στο γόνατο)( εικόνα 2). Ένας άλλος μηχανισμός κάκωσης είναι η προσγείωση μετά από άλμα. Ο έσω μηνίσκος επίσης τραυματίζεται σταδιακά. Αυτό σχετίζεται με εκφυλιστικές αλλαγές που υπάρχουν στην άρθρωση του γόνατος. Σε ηλικιωμένους ασθενείς όπου υπάρχουν εκφυλιστικές αλλαγές στο γόνατο ο τραυματισμός μπορεί να σημειωθεί αν ασκηθεί ελάχιστο φορτίο.

Συμπτώματα ρήξης έσω μηνίσκου Ασθενείς με ρήξη του έσω μηνίσκου αναφέρουν ότι άκουσαν έναν  χαρακτηριστικό ήχο ή είχαν μια αίσθηση « σκισίματος » τη στιγμή του τραυματισμού.  Υπάρχει πόνος στην φόρτιση της άρθρωσης ( πχ στην ορθοστασία ) και στις κινήσεις που προκαλούν στροφή στο γόνατο. Επίσης πόνος υπάρχει στο βαθύ κάθισμα και κατά την διάρκεια όπου ο ασθενείς ανεβαίνει ή κατεβαίνει σκάλες. Οίδημα υπάρχει στην άρθρωση του γόνατος μερικές ώρες μετά τον τραυματισμό ή συχνά τις επόμενες μέρες. Τέλος υπάρχει ευαισθησία στην ψηλάφηση της εξωτερικής επιφάνειας του γόνατος και ο ασθενείς μπορεί να νιώθεί το γόνατο του « ασταθές». Σε ήπιες ρήξης υπάρχουν λίγα ή καθόλου συμπτώματα. Σε αυτές τις περιπτώσεις μπορεί τα συμπτώματα να αυξηθούν σταδιακά τις επόμενες ημέρες. Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις υπάρχει έντονος πόνος , δυσκαμψία στο γόνατο, ακόμα και αδυναμία να φορτίσει ο ασθενείς το σκέλος του.

Διάγνωση της ρήξης του έσω μηνίσκου Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της ρήξης του έσω μηνίσκου. Μερικές φορές λόγω της σοβαρότητας του  τραυματισμού και των έντονων συμπτωμάτων η κλινική εξέταση είναι ελλιπής μιας και δεν μπορούν να εφαρμοστούν όλα τα κλινικά τεστ. Επιπλέον εξετάσεις όπως μαγνητική τοπογραφία επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης καθώς και τον τραυματισμό άλλων δομών του γόνατος ( χιαστοί σύνδεσμοι , πλάγιοι σύνδεσμοι).

Θεραπεία της ρήξης του έσω μηνίσκου Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη του έσω μηνίσκου αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Ο βαθμός της επιτυχίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό στοιχείο της θεραπείας είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται είναι εκείνες όπου το γόνατο φορτίζεται με μεγάλο βάρος ή κινήσεις που στρέφουν το γόνατο ( ορθοστασία , περπάτημα, άρση βαριών  αντικειμένων , βαθύ κάθισμα και τρέξιμο). Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής ξεκουράζει το σκέλος σε ανάροπη θέση , εφαρμόζει συχνά παγοθεραπεία ( 3 με 4 φορές την ημέρα) και χρησιμοποιεί μια ελαστική επίδεση. Πολύ βασικό κομμάτι τις αποκατάστασης της ρήξης του έσω μηνίσκου αποτελεί η ενδυνάμωση σε ανώδυνο εύρος κίνησης των τετρακέφαλων μυών, των οπίσθιων μηριαίων μυών και των  γλουτιαίων μυών , έτσι ώστε να βελτιωθεί ο μυϊκός έλεγχος  του γόνατος.

Χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του έσω μηνίσκου

Ένα μικρό ποσοστό ασθενών  ( για τους οποίους δεν θα αποδώσει η συντηρητική

Θεραπεία) αποκαθίσταται με χειρουργική επέμβαση. Επίσης σε περιπτώσεις σοβαρής ρήξης απαιτεί η χειρουργική αποκατάσταση. Η επέμβαση είναι ελάχιστα επεμβατική. Η διαδικασία ονομάζεται αρθροσκόπηση και επιτρέπει στον γιατρό να αφαιρέσει τα κομμάτια του μηνίσκου τα οποία εμποδίζουν την κίνηση μέσα από δύο μικρές τομές έτσι ώστε ο μηνίσκος να είναι πάλι λείος. Μετά την επέμβαση απαιτείται πρόγραμμα φυσικοθεραπείας για να επιτευχθεί το καλύτερο και ταχύτερο αποτέλεσμα έτσι ώστε ο ασθενείς να επιστρέφει με ασφάλεια στις αγωνιστικές του υποχρεώσεις.

Πρόγνωση της ρήξης  του έσω μηνίσκου Με την κατάλληλη θεραπεία μικρού βαθμού ρήξης του έσω μηνίσκου αναρρώνουν και επιστρέφουν στην δραστηριότητα σε διάστημα 2 με 4 εβδομάδων . Για πιο σοβαρές ρήξεις ο χρόνος αποκατάστασης είναι μεγαλύτερος , περίπου 4 με 6 εβδομάδες. Σε περίπτωση όπου η θεραπεία είναι χειρουργική η επιστροφή στην δραστηριότητα γίνεται σε 4 με 6 εβδομάδες αν σε αρκετές περιπτώσεις απαιτείται αποκατάσταση η οποία διαρκεί 6 με 8 εβδομάδες ή περισσότερο ( σε περιπτώσεις όπου υπάρχει τραυματισμός και άλλων δομών του γόνατος , χιαστοί σύνδεσμοι ή πλάγιοι σύνδεσμοι ).

Φυσικοθεραπεία της ρήξης του έσω μηνίσκου

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επαναπατραυτισμού. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :

Τι είναι ρήξη του έσω πλάγιου συνδέσμου ;

Η ρήξη του πλάγιου συνδέσμου είναι μια αθλητική συνήθως κάκωση. Ο σύνδεσμος είναι μια δυνατή δεσμίδα ινών συνδετικού ιστού ο οποίος προσφύεται από οστό σε οστό. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος υπάρχει στην εσωτερική πλάγια επιφάνεια του γόνατος. Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος συνδέει το εσωτερικό τμήμα της κνήμης με το εσωτερικό τμήμα του μηριαίου ( βλέπε ανατομία γόνατος).

Ο έσω πλάγιος σύνδεσμος είναι ένας από τους σημαντικούς συνδέσμους του γόνατος.
Προσφέρει μεγάλη σταθερότητα στο γόνατο αποτρέπει υπερβολικές κινήσεις στροφής καθώς και την κίνηση να λυγίζει το γόνατο προς τα μέσα ( βλεσότητα , εικόνα 1). Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν με μεγάλη δύναμη και μεγάλο βαθμό ώστε να υπερβαίνουν τις δυνάμεις του συνδέσμου τότε ο σύνδεσμος τραυματίζεται. Η παραπάνω κατάσταση ονομάζεται ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου.  Ο τραυματισμός ποικίλει από μικρή διάταση των ινών του με αποτέλεσμα λίγο πόνο , μέχρι και ολική ρήξη του με αποτέλεσμα σοβαρό πόνο και ανικανότητα.

Η ρήξη του έσω πλάγιου συνδέσμου ταξινομείται ως εξής :

  • Βαθμός 1 : ένας μικρός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη δημιουργώντας λίγο πόνο αλλά επιτρέπεται πλήρης δραστηριότητα.
  • Βαθμός 2 : ένας σημαντικός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη και ως αποτέλεσμα μερικό περιορισμό της δραστηριότητας.
  • Βαθμός 3 : όλες οι ίνες του συνδέσμου έχουν υποστεί ρήξη με αποτέλεσμα αστάθειας στο γόνατο και μεγάλη απώλεια λειτουργικότητας. Συνήθως τραυματίζονται και άλλες δομές του γόνατος όπως οι μηνίσκοι και οι χιαστοί σύνδεσμοι. Σε αυτή την περίπτωση η χειρουργική αποκατάσταση είναι απαραίτητη.

Αίτια ρήξης του έσω πλαγίου συνδέσμου Ρήξη συμβαίνει κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων οι  οποίες φορτίζουν τον σύνδεσμο. Αυτό συνήθως συμβαίνει με μια ξαφνική κίνηση αν και μερικές φορές συμβαίνει λόγω επαναλαμβανόμενων φορτίσεων που ασκούνται στην άρθρωση. Υπάρχουν 2 κυρίως κινήσεις οι οποίες φορτίζουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο. 

Όταν μια από αυτές τις κινήσεις συμβούν ( ή συνδυασμός τους) και το φορτίο που ασκηθεί στον σύνδεσμό είναι μεγαλύτερο από αυτό που αντέχει τότε έχουμε τραυματισμό του συνδέσμου. Ρήξη του έσω πλάγιο συνδέσμου έχουμε συχνά σε αθλήματα επαφής ( π.χ. ποδόσφαιρο , μπάσκετ ) ή σε αθλήματα όπου απαιτούνται ξαφνικές αλλαγές κατεύθυνσης ( π.χ. σκι ). Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης είναι η στροφή του μηρού πάνω στην κνήμη όταν το βάρος όλου του σώματος πέφτει στο ένα πόδι ( π.χ. κατά την προσγείωση από άλμα). Άλλος μηχανισμός κάκωσης του συνδέσμου είναι ότι μια εξωτερική δύναμη αναγκάζει το γόνατο μα λυγίζει σε λάθος κατεύθυνση ( π.χ. όταν κάποιος παίχτης πέσει με δύναμη στην εξωτερική πλευρά του γόνατος.

Συμπτώματα της ρήξης του πλαγιου συνδέσμου Οι ασθενείς με ρήξης του έσω πλάγιου συνδέσμου συνήθως ακούν ένα χαρακτηριστικό « κλικ» την στιγμή του τραυματισμού. Σε ήπιους τραυματισμούς η δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί και να εμφανιστεί ή να αυξηθεί ο πόνος , το οίδημα και η δυσκαμψία μετά το τέλος της δραστηριότητας ή την επομένη το πρωί.
Συχνά ο πόνος βιώνεται από τον ασθενή στην πλάγια εσωτερική πλευρά του γόνατος. Σε περίπτωση ολικής ρήξης υπάρχει σοβαρός πόνος κατά τον τραυματισμό αν και μερικές φορές σύντομα υποχωρεί. Οι ασθενείς βιώνουν επίσης μια αίσθηση ότι το γόνατο « βγαίνει» από την θέση του. Στην ολική ρήξη η δραστηριότητα είναι αδύνατο να συνεχιστεί λόγο σοβαρού πόνου και αστάθειας .
Μετά τον τραυματισμό είναι δύσκολο για τον ασθενή να φορτίσει το σκέλος.
Διάγνωση της ρήξης του έσω πλαγίου συνδέσμουΗ υποκειμενική ( λήψη ιστορικού) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της ρήξης του έσω πλαγίου συνδέσμου. Επιπλέον εξετάσεις όπως η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης καθώς και τραυματισμό άλλων δομών του γόνατος ( μηνίσκοι , χιαστοί συνδέσμου).

Θεραπεία της ρήξης του έσω πλαγίου συνδέσμου Οι περισσότεροι ασθενεί με ρήξη πρώτου η δεύτερου βαθμού αναρρώνουν με την κατάλληλη φυσιοθεραπεία. Το ποσοστό της επιτυχημένης θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει τους τραυματισμένου ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν τον έσω πλάγιο σύνδεσμο πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται ειδικά η στροφή και η βλεσότητα του γόνατος. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την δραστηριότητα ή κατάσταση περνά στο χρόνιο στάδιο. Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι βασική για την γρήγορη αποκατάσταση του προβλήματος. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής ξεκουράζει το σκέλος σε ανάροπη θέση εφαρμόζει συχνά παγοθεραπεία ( 3 με 4 φορές την ημέρα)  (άρθρο κρύο ή ζεστό;   ή   άρθρο Κ.Α.Π.Α.)   και χρησιμοποιεί ελαστικό επίδεσμο. Πολύ βασικό κομμάτι της αποκατάστασης του έσω πλαγίου συνδέσμου είναι η ενδυνάμωση σε ανώδυνο εύρος κίνησης των τετρακέφαλων μυών, των οπίσθιων μηριαίων μυών και των  γλουτιαίων μυών. Έτσι ώστε να βελτιωθεί ο μυϊκός έλεγχος του γόνατος.

Πρόγνωση της ρήξης του έσω πλαγίου συνδέσμου Με την κατάλληλη θεραπεία ρήξεις πρώτου και δευτέρου βαθμού αναρρώνουν και επιστρέφουν στην δραστηριότητα σε 2 με 8 εβδομάδων. Σε περίπτωση ολικής ρήξης η περίοδο αποκατάστασης διαρκεί περισσότερο. Συχνά τραυματίζονται και άλλα στοιχεία της άρθρωσης του γόνατος ( μηνίσκος, χιαστή σύνδεσμοι ) οπότε αν κριθεί ότι η χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητη η περίοδος αποκατάστασης διαρκεί 6 με 12 μήνες.

Φυσικοθεραπεία της ρήξης του έσω πλάγιου συνδέσμου Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασία όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επανατραυματισμού. Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει :            

Τι είναι η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου ;

Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι μια αθλητική συνήθως κάκωση. Ο σύνδεσμος είναι μια δυνατή δεσμίδα ινών συνδετικού ιστού ο οποίος προσφύεται από οστό σε οστό. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος υπάρχει μέσα στην άρθρωση του γόνατος και συνδέει το πίσω μέρος του μηρού με μηροπικό μέρος της κνήμης ( βλέπε ανατομία γονάτου). Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος είναι ένας από τους πιο σημαντικούς συνδέσμους του γόνατος. Προσφέρει μεγάλη σταθερότητα στο γόνατο. Ο πρόσθιος χιαστός αποτρέπει και σταθεροποιεί κινήσεις όπως η υπερβολική στροφή του γόνατος , το υπερβολικό τέντωμα του γόνατος ( υπερέκταση ) και την πρόσθια μετατόπισης  της κνήμης σε σχέση με το μηρό. Όταν οι παραπάνω κινήσεις γίνουν σε μεγάλη δύναμη και σε μεγάλο βαθμό τέτοιο ώστε να ξεπερνά τις δυνάμεις του πρόσθιου χιαστού , έχουμε ρήξη του συνδέσμου. Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή σαν ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου και ποικίλη  από μικρή διάσταση των ινών του με αποτέλεσμα λίγο πόνο , μέχρι και ολική ρήξη του με αποτέλεσμα σοβαρό πόνο και ανικανότητα. Η ρήξη του πρόσθιου χιαστού ταξινομείται ως εξής :

  • Βαθμός 1ος : ένας μικρός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη δημιουργώντας λίγο πόνο αλλά επιτρέπεται η πλήρη δραστηριότητα
  • Βαθμός 2ος : ένας σημαντικός αριθμός ινών του συνδέσμου έχει υποστεί ρήξη και ως αποτέλεσμα μερικό περιορισμό της δραστηριότητας
  • Βαθμός 3ος :  όλες οι ίνες του συνδέσμου έχουν υποστεί ρήξη με αποτέλεσμα αστάθεια στο γόνατο και μεγάλη απώλεια λειτουργικότητας. Συνήθως τραυματίζονται και άλλες δομές του γόνατος όπως οι μηνίσκοι και οι πλάγιοι σύνδεσμοι. Σε αυτοί την περίπτωση η χειρουργικη αποκατάσταση είναι απαραίτητη.

Αίτια ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμουΡήξη συμβαίνει κατά την διάρκεια δραστηριοτήτων οι οποίες φορτίζουν τον σύνδεσμο. Αυτό συνήθως συμβαίνει με μια ξαφνική κίνηση αν και μερικές φορές συμβαίνει  λόγω επαναλαμβανόμενων  φορτίων που ασκούνται στην άρθρωση.  Υπάρχουν τρεις κυρίως κινήσεις οι οποίες φορτίζουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο : 

Όταν μια από τις παραπάνω κινήσεις συμβούν ( η συνδυασμούς τους) και το φορτίο που ασκείται στον  σύνδεσμο είναι μεγαλύτερο από αυτό που αντέχει τότε έχουμε ρήξη του. Η στροφή αποτελεί και τον πιο συνηθισμένο μηχανισμό κάκωσης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου

Ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου έχουμε συχνά σε αθλήματα επαφής ( π.χ ποδόσφαιρο , μπάσκετ ) ή σε αθλήματα όπου απαιτούν ξαφνικές αλλαγές πορείας ( πχ σκί). Ο πιο συνηθισμένος μηχανισμός κάκωσης είναι  η στροφή του μηρού πάνω στην κνήμη όταν το βάρος όλου του σώματος πέφτει στο ένα πόδι ( π.χ κατά την προσγείωση από άλμα). Άλλος μηχανισμός κάκωσης του συνδέσμου είναι όταν μια εξωτερική δύναμη αναγκάζει το γόνατο να λυγίσει σε λάθος κατεύθυνση ( π.χ όταν κάποιος παίχτης πέσει με δύναμη στην εξωτερική πλευρά του γόνατος ) 


Συμπτώματα της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου

Οι ασθενείς με ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου συνήθως ακούν ένα χαρακτηριστικό « κλικ » τη στιγμή του τραυματισμού. Σε ελαφριές περιπτώσεις η δραστηριότητα μπορεί να συνεχιστεί και να εμφανιστεί ή να αυξηθεί ο πόνος ,  το οίδημα και η δυσκαμψία μετά το τέλος της δραστηριότητα ή επόμενη μέρα  το πρωί. Συχνά ο πόνος βιώνεται από τον ασθενή βαθιά στο γόνατο και είναι δύσκολο να εντοπιστεί. Σε περιπτώσει ολικής ρήξης υπάρχει σοβαρός πόνος κατά τον τραυματισμό αν και μερικές φορές σύντομα υποχωρεί. Οι ασθενείς  βιώνουν επίσης  μια αίσθηση ότι το γόνατο « βγαίνει» από τη θέση του και « ξαναμπαίνει». Στην ολική ρήξη η δραστηριότητα είναι αδύνατο να συνεχιστεί λόγο σοβαρού πόνου και αστάθειας. Μετά τον τραυματισμό είναι πολύ δύσκολο για τον ασθενή να φορτίσει το σκέλος.

Διάγνωση της ρήξης του πρόσθίου χιαστού συνδέσμου

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου.  Επιπλέον εξετάσεις όπως μαγνητική τομογραφία ή αξονική τομογραφία επιβεβαιώνουν την κάκωση και προσδιορίζουν τον ακριβή βαθμό της βλάβης καθώς και τον τραυματισμό άλλων δομών του γόνατος ( μηνίσκοι , πλάγιοι σύνδεσμοι).

Θεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου

Οι περισσότεροι ασθενείς με ρήξη πρώτου ή δευτέρου βαθμού αναρρώνουν με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Το ποσοστό της επιτυχημένης θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασικό είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων να αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθά τον οργανισμό να επουλώσει του τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται , ειδικά η στροφή και η υπερέκταση του γόνατος. Αγνοώντας τον πόνο και συμπτώματα και συνεχίζουν την πλήρη δραστηριότητα , η κατάσταση περνάει στο χρόνιο στάδιο.

Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι η βασική για την γρήγορη αποκατάσταση του προβλήματος. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενείς ξεκουράζει σε ανάροπη θέση εφαρμόζει συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα)  παγοθεραπεία (άρθρο κρύο ή ζεστό;   ή   άρθρο Κ.Α.Π.Α.)  και χρησιμοποιεί ελαστική  επίδεση. Πολύ βασικό κομμάτι της αποκατάστασης του έσω πλαγίου συνδέσμου είναι η ενδυνάμωση σε ανώδυνο εύρος κίνησης των τετρακέφαλων μυών, των οπίσθιων μηριαίων μυών και των  γλουτιαίων μυών. Έτσι ώστε να βελτιωθεί ο μυϊκός έλεγχος του γόνατος.

Χειρουργική αποκατάσταση της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου

 Η χειρουργική αποκατάσταση απαιτείται σε ασθενείς με ολική ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου , με στόχο την απόκτηση της μέγιστης λειτουργικότητας. Είναι μια αρθοσκοπική επέμβαση η οποία χρησιμοποιεί μόσχευμα από άλλο σημείο του σώματος. Συνήθως χρησιμοποιείται κομμάτι του επιγονατιδικού συνδέσμου ή κομμάτι τένοντα των οπισθίων μηριαίων μυών ( εικόνα 3) .

Μετά την χειρουργική επέμβαση ακολουθεί η περίοδος της αποκατάσταση η οποία διαρκεί 6 με 12 μήνες. Έτσι ο ασθενής επανέρχεται στις προηγούμενες δραστηριότητες του ή στο αγώνισμα του.
Σε ασθενείς με πλήρη ρήξη η απόφαση για χειρουργική επέμβαση πρέπει να παρθεί αν υπάρχουν και οι παρακάτω λόγοι :

  • Ηλικία κάτω των 40
  • Η ανάγκη για ανάκτηση πλήρους λειτουργικότητας του γόνατος διότι το απαιτεί το άθλημα ή το επάγγελμα
  • Συνυπάρχει τραυματισμός των μηνίσκων ή των πλάγιων συνδέσμων
  • Ο ασθενείς δεν είναι διατεθειμένος να ακολουθήσει πλήρως και ανελλιπώς το πρόγραμμα αποκατάστασης
  • Δεν έχει αποδώσει η συντηρητική αποκατάσταση όσο αφορά τον πόνο , το οίδημα και την αστάθεια

Σε  πλήρη ρήξη του πρόσθιου χιαστού όπου δεν γίνει   χειρουργική επέμβαση υπάρχει πιθανότητα οι ασθενείς να υποφέρουν από αστάθεια καθώς επίσης  αυξάνεται και η πιθανότητα ανάπτυξης οστεοαθρίτιδας λόγω των υπερβολικών φορτίων που θα δέχεται η άρθρωση. Στην περίπτωση της χειρουργικής επέμβασης η αποκατάσταση ξεκινά από τη στιγμή του τραυματισμού και όχι από τη στιγμή του χειρουργείου. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας διότι ελαχιστοποιείται το οίδημα , βελτιώνεται το εύρος κίνησης και έχουμε το καλλίτερο δυνατό αποτέλεσμα μετά την επέμβαση.

Πρόγνωση της ρήξης του προσθίου χιαστού συνδέσμου

Με την κατάλληλη θεραπεία ρήξης πρώτου και δευτέρου βαθμού αναρρώνουν και επιστρέφουν στην δραστηριότητα σε διάστημα 2 με 8 εβδομάδων. Σε περίπτωση ολικής ρήξης και χειρουργικής επέμβαση η  περίοδο αποκατάστασης διαρκεί 6 με 12 μήνες.

Φυσικοθεραπεία της ρήξης του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση αλλά και για την πρόληψη του επανατραυματισμού. Η φυσικοθεραπεία  περιλαμβάνει :       

Τι είναι το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου;

Ο όρος σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου περιγράφει τον πόνο ο οποίος σχετίζεται με την επιγονατιδομειριαία άρθρωση ( η άρθρωση η οποία σχηματίζεται από την επιγονατίδα και το μηριαίο οστό, βλέπε ανατομία γόνατος ). Ο επιγονατιδομήριαιος πόνος συνήθως οφείλεται σε φλεγμονή ή τραυματισμό των δομών της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης. Η άρθρωση του γόνατος αποτελείται από 3 οστά το μοιραίο οστό , την κνήμη, και την επιγονατίδα . Η επιγονατίδα βρίσκεται στο πρόσθιο μέρος της άρθρωσης  και από πάνω της περνά ο επιγονατίδικος σύνδεσμός ο οποίος αποτελεί και προέκταση του τένοντα του τετρακέφαλου ( ο μυς ο οποίος βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του μηρού).

Φυσιολογικά η επιγονατίδα είναι ευθυγραμμισμένη κεντρικά  στην μηριαία τροχιλία. Σε ασθενείς με σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου  η επιγονατίδα συνήθως δεν είναι  σωστά ευθυγραμμισμένη στην μηριαία τροχίλια. Έτσι τα φορτία στην άρθρωση δεν κατανέμονται με ομαλό τρόπο και δημιουργείται πόνος και φλεγμονή στην άρθρωση. Η λάθος ευθυγράμμιση της επιγονατίδας οφείλεται σε πολλούς λόγους, ένας από αυτούς είναι και η μυϊκή ανισορροπία μεταξύ των δύο κεφαλών του τετρακέφαλου. Ο τετρακέφαλος αποτελείται από τέσσερις κεφαλές οι δύο από αυτές βρίσκονται κεντρικά και παράλληλα με το μηριαίο οστό ( ορθός μηριαίος και μέσος πλατύς ) , μια βρίσκεται  εσωτερικά ( έσω πλατύς ) και άλλη μια εξωτερικά ( έξω πλατύς) ( εικόνα 1 ).
Στις περισσότερες περιπτώσεις του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου ο έξω πλατύς είναι δυνατός από τον έσω πλατύ. Αυτό δημιουργεί μια ανώμαλη κίνηση κατά την διάρκεια της κάμψης και έκτασης του γόνατος. Υπάρχου αρκετοί παράγοντες που δημιουργούν την παραπάνω ανισορροπία και πρέπει να αξιολογηθούν και να διορθωθούν από τον φυσικοθεραπευτή.


Το σύνδρομο του επιγονοπιδομηριαίου πόνου είναι πολύ συχνό στον αθλητισμό και ιδιαίτερα στους δρομείς. Σε μεγαλύτερους ασθενείς το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου σχετίζεται με εκφυλιστικές αλλαγές που εμφανίζονται στην άρθρωση. Ιστορικό τραυματισμού στο γόνατο αυξάνει τις πιθανότητες να εμφανιστεί το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου.

Συμπτώματα του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Οι ασθενείς με σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου βιώνουν πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος και γύρω ή κάτω από την επιγονατίδα. Μερικές φορές ο πόνος μπορεί να γίνεται αισθητός  στο πίσω μέρος του γόνατος ή εσωτερικά της άρθρωσης .

Συχνά υπάρχει ενόχληση η οποία γίνεται « κοφτότερος» πόνος με την δραστηριότητα.
Ο πόνος υπάρχει σε κινήσεις κάμψης ή έκταση του γόνατος με ταυτόχρονη φόρτιση. Δραστηριότητες οι οποίες επιδεινώνουν τα συμπτώματα είναι το τρέξιμο, το βαθύ κάθισμα , τα άλματα και όταν ο ασθενείς  ανεβοκατεβαίνει σκάλες. Καμιά φορά πόνος μπορεί να γίνει αισθητός όταν το γόνατο είναι λυγισμένο για μεγάλο χρονικό διάστημα. Επίσης μπορεί να υπάρχει σχετιζόμενος ήχος « κλικ» κατά την διάρκεια των κινήσεων του γόνατος.

Διάγνωση του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Η υποκειμενική ( λήψη ιστορικού ) και η αντικειμενική ( κλινική εξέταση ) αξιολόγηση είναι επαρκείς για να οδηγήσουν τον φυσικοθεραπευτή στην διάγνωση του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου. Σε σοβαρές περιπτώσεις περαιτέρω ακτινολογικός έλεγχος μας δίνει πληροφορίες για τις εκφυλιστικές αλλαγές που υπάρχουν στην άρθρωση.

Θεραπεία του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Οι περισσότεροι ασθενείς με σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου αναρρώνουν πλήρως με την κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Αυτό απαιτεί προσεκτική αξιολόγηση από τον φυσικοθεραπευτή όλων των παραγόντων , οι οποίοι δημιουργούν το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου και τη θεραπεία τους.

Το ποσοστό της επιτυχημένης θεραπείας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την συνεργασία του ασθενή με τον φυσικοθεραπευτή. Πολύ βασική είναι η αποφυγή των δραστηριοτήτων που αυξάνουν τα συμπτώματα. Αυτό βοηθάει τον οργανισμό να επουλώσει του τραυματισμένους ιστούς. Δραστηριότητες οι οποίες φορτίζουν την επιγονατιδομηριαία άρθρωση πρέπει να αποφεύγονται και να ελαχιστοποιούνται ( βαθύ  κάθισμα , τρέξιμο, άλματα, ανεβοκατέβασμα σκάλας ). Επίσης πρέπει να αποφεύγεται άσκηση η οποία δημιουργεί πόνο. Αγνοώντας τον πόνο και τα συμπτώματα και συνεχίζοντας την πλήρη δραστηριότητα η κατάσταση περνά στο χρόνιο στάδιο. Άμεση και κατάλληλη θεραπεία είναι βασική για την γρήγορη αποκατάσταση του προβλήματος. Η θεραπεία τις πρώτες 72 ώρες ( οξύ στάδιο) στόχο έχει την μείωση του πόνου και του οιδήματος. Οπότε ο ασθενής  ξεκουράζεται με το σκέλος σε ανάροπη θέση , εφαρμόζει συχνά ( 3 με 4 φορές την ημέρα ) παγοθεραπεία και χρησιμοποιεί ελαστική επίδεση (άρθρο κρύο ή ζεστό;   ή   άρθρο Κ.Α.Π.Α).  Πολύ βασικό κομμάτι της αποκατάστασης του συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου είναι η ενδυνάμωση του έσω πλατύ σε ανώδυνο εύρος κίνησης. Αυτό συνήθως συνδυάζεται με ασκήσεις ελέγχου της λεκάνης, και ασκήσεις ενδυνάμωσης των γλουτιαίων  .
      
Παράγοντες πρόκλησης συνδρόμου επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Υπάρχουν αρκετοί παράγοντες στους οποίους  οφείλεται η ανάπτυξη του συνδρόμου επιγονατιδομηριαίου πόνου. Όλοι πρέπει να αξιολογηθούν και να αντιμετωπιστούν κατάλληλα από τον φυσικοθεραπευτή
Μερικοί από αυτού είναι:

  • Μυϊκές ανισορροπίες
  • Μυϊκή αδυναμία ( ειδικά του έσω πλατύ)
  • Αρθρική δυσκαμψία ( άρθρωση του ισχίου , γόνατος ή ποδοκνημικής ).
  • Μειωμένη ελαστικότητα μυών ( ειδικά του τένοντα την πλατεία περιτονία και του τετρακέφαλου )
  • Λάθος εμβιομηχανική του κάτω άκρου
  • Υπέρμετρη ή ακατάλληλη άσκηση
  • Λάθος στάση σώματος
  • Λάθος τεχνική αθλήματος

Φυσικοθεραπεία για το σύνδρομο επιγονοπιδομηριαίου πόνου

Η φυσικοθεραπεία είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ταχύτερη και πληρέστερη ανάρρωση  και για την πρόληψη του επατραυματισμού

Η φυσιοθεραπεία περιλαμβάνει :

Physiologic Physiotherapy - Rethymno, Crete

Contact Us!